‘Voor de buitenwereld blijf ik een paradijsvogel, maar ik zit liever op mijn eigen nestje’

Groenlose Gids 30-04-2025| Door Barbara Pavinati

“Ik ben al 30 jaar een bekende in de magazinewereld, ben hoofdredacteur geweest van verschillende glossy’s en heb drie wandelboeken op mijn naam staan,” lacht Claudia Straatmans, “In maart 2023 plaatste ik met vriendin Elleke van Duin een verhaal in de Mezza over volwassen dochters en behoeftige moeders. Uitgeverij Ambo|Anthos benaderde mij daarna of ik er een boek over kon schrijven. Op dat moment stond mijn hoofd er niet naar. Het was een intens onderwerp waarbij ik erg in mijzelf moest afdalen. Ik had te maken met de complexe relatie met mijn moeder en met moeilijke doende instanties. In maart 2024 hield mijn baan bij Nouveau op en zocht ik contact met Ambo|Anthos met de boodschap dat het nu wel zou lukken. Zij zeiden gelijk: ”Hier wachten we op. Kom maar langs!”

Met meer compassie naar de wereld kijken

“De wandeling van Amsterdam naar Zieuwent bestaat uit twaalf etappes. Ik heb steeds een etappe gelopen met vriendinnen of andere bekenden. We voerden dan spiegelende gesprekken over onze moeders en bespraken de issues waar we tegenaan liepen en het hobbelige pad van de weg naar binnen. Uiteindelijk kon ik met een aandoenlijke blik naar mijn moeder kijken. Iets waarvan in het begin van het mantelzorgen nog geen sprake was. Toen ik in de rol van mantelzorger rolde was ik in eerste instantie best kribbig naar mijn moeder toe. Elke dag vond er een kleine elementaire verandering plaats waardoor dit langzaam veranderde. Zo droeg het feit dat ik door een reorganisatie werd ontslagen bNouveau eraan bij dat ik met meer compassie naar de wereld, maar ook naar mijn eigen moeder ging kijken. Ik ging niet meer in een rechte lijn omhoog, maar had ook met tegenslag te maken. De gesprekken tijdens de wandelingen lieten me inzien dat ieder mens wel wat mankeert en dat het eigenlijk helemaal niet vreemd is dat het geheugen van mijn moeder af en toe hapert. Het lukte mij om de situatie om te denken.”

Gesprekken met vriendinnen en bekenden tijdens een langeafstandswandeling brengen Claudia dichter bij haar moeder maar ook bij zichzelf

‘Ik gun ouderen een bejaardentehuis’

“Toen mijn rol als mantelzorger begon, was ik onnozel en naïef. Ik dacht bijvoorbeeld dat als mijn moeder steunkousen nodig zou hebben ze die gewoon van het Groene Kruis kreeg. Wat bleek? De zorg is erg versnipperd. Mijn moeder had de keuze uit vijf thuiszorgbureau ‘s. De thuiszorg is heel bureaucratische ingericht met complexe managementlagen. Veel van de zorg is daarnaast digitaal geregeld. Mensen van boven de 80 weten daar geen raad mee. Ik snap niet waarom het niet efficiënter is ingericht. Er lekt veel geld weg. Soms vraag ik mij af hoe ouderen het kunnen doen als ze geen hulp van hun kinderen krijgen. ‘Dan regelt de gemeente een bureautje’, is mij weleens verteld. Hoe de zorg op het moment geregeld is, is een perverse prikkel van de marktwerking. We hebben handen aan het bed nodig en niet meer managers. Ik gun ouderen een bejaardentehuis. De participatiemaatschappij zorgt voor veel eenzaamheid. Kinderen hebben niet altijd tijd om regelmatig op bezoek te gaan en administratieve en andere zaken te regelen. Zij komen klem te zitten met hun eigen leven waarin ze ook een partner, kinderen en werk hebben”

Achterhoekers mogen veel trotser op zichzelf zijn

“Tijdens de wandeling van Amsterdam naar Zieuwent herontdekte ik ook het Achterhoekse meisje in mij. ‘Hoe ouder je wordt, hoe meer je terug gaat naar jezelf’ is een wijze spreuk waar ik het mee eens ben. Vorig jaar ging ik naar de Zwarte Cross. Uit mijn omgeving kwamen opmerkingen als: ‘Wat doen jullie Amsterdammers nu op de Zwarte Cross?’ Maar ik hoor ook thuis in de Achterhoek. Er zit een groot Achterhoeks deel in mij. Je kan er lopen en fietsen in de prachtige natuur. Er wonen mensen met een missie zoals Nel Schellekens van het Keunenhuis die ergens voor strijden. Het is jammer dat deze mensen in de rest van het land minder voor het voetlicht komen. Het Achterhoekse meisje in mij is gemoedelijk, doet aan slow living, geniet van het leven en doet alles op een natuurlijke manier. En natuurlijk is dan tweeledig: ze geniet van de prachtige omgeving, maar ook van het proces van ‘Laat het leven maar leven. Alles komt vanzelf.’ Veel mensen zijn zichzelf in de Achterhoek. Heerlijk! Al moet ik wel bekennen dat ik het vroeger verschrikkelijk vond om onder het bier van een concert van Normaal thuis te komen. Nu zou ik dat een prachtig statement vinden.

Achterhoekers mogen veel trotser op zichzelf zijn. Ze denken dat de mensen in Amsterdam het beter weten, maar daarmee doen ze zichzelf tekort. Ze hebben eigenschappen waar de wereld op het moment behoefte aan heeft zoals naoberschap, er onbezoldigd voor elkaar zijn en het naar elkaar omkijken. Ook is er nog veel ambacht en traditie en kennen ze een prachtige natuur.”

Anders voor mijn binnen- en buitenwereld

“Al wordt Opeens Mantelzorger geen bestseller en verkoop ik bij wijze van spreken maar drie exemplaren, ben ik toch tevreden. Door het proces van het boek heb ik mijzelf en mijn moeder beter leren kennen. Het feit dat ik met een schrijversoog het hele proces van bijvoorbeeld ziekenhuisbezoeken waarnam maakte dat er elementaire stukken in mijzelf veranderden. Alles was research voor mijn boek en zette mij aan het denken. Elke week schreef ik een kleine column. Na een etappe van de Lange-Afstands-Wandeling schreef ik ook stukken van mijn boek. Omdat ik het fijn vind om in een flow te komen en na het opstaan tot drie uur ’s middags in mijn pyjama achter de laptop te zitten tikken, heb ik een maand met mijn man in een huisje in Friesland gezeten en ben ik met vriendin Elleke van Duin een week naar Valencia gegaan om te schrijven.

Door het schrijven van dit boek is mijn leven nu voor mijzelf, maar ook voor de buitenwereld anders. Eerst liep ik op hoge hakken, nu op platte schoenen. Eerst had ik knalrode lippenstift op, nu zijn mijn lippen beige gestift. Eerst zat ik front row bij fashion events, nu is de natuur mijn catwalk. Er zijn nu meer mooie dingen die mij kunnen raken. Ik prefereer comfort boven fashion. Voor de buitenwereld blijf ik een paradijsvogel, maar ik zit liever op mijn eigen nestje.”

Erkenning en herkenning

“Ik hoop dat de lezers van Opeens mantelzorger straks het gevoel hebben dat ze niet alleen staan. Dat ze erkenning en herkenning vinden. Dat ze beseffen dat ze niet de enige zijn die gemengde gevoelens over hun ouders hebben of die niet snappen hoe het zorgsysteem werkt. Ik hoop dat ze ervan opknappen en ook een beetje lachen. Het is een eerlijk boek. Met troost en vermaak.”

Te koop

Opeens mantelzorger is te koop bij alle reguliere boekhandels en ook online te bestellen.

Lees ook: Carolien Van den Bergh (16) presenteert ‘De Schapenkampioen’

Lees ook: ‘Ik had de behoefte om uit te leggen dat ik als kind niet zielig was’