Schrijven en leven horen voor Barbara Pavinati bij elkaar

Elna 15-11-2023 | Tekst: Mark Ebbers, Foto’s: Anja Onstenk

“Ik heb altijd al geschreven”, vertelt ze in haar woonkamer in Lichtenvoorde. De plek waar ze geïnterviewd wordt is ook de plek waar ze groot deel van haar laatste boek heeft geschreven. “Als 8-jarige maakte ik een gedicht, als ik het me goed herinner over een eendje. Op de middelbare school schreef ik voor de schoolkrant en na mijn examen ging ik Nederlands studeren in Leiden.”

Van Leiden naar Lichtenvoorde

In 2010 verhuisde ze van het ‘verre westen’ naar het ‘verre oosten’: ze verhuisde voor de liefde naar Lichtenvoorde. Die liefde bleek sterk, Gaby – in haar schrijfwerk meestal opgevoerd als Boef – is nog steeds haar partner, en ook haar schrijfdrang werd niet minder na haar verhuizing, eerder groter. Ze moest best wennen aan de Achterhoek – daarover schreef ze in haar verhalenbundeEen stadse in de Achterhoek -, maar ze voelde zich toch al snel thuis en ze werd actief op verschillende gebieden, bijna altijd wel verbonden met schrijven en creativiteit. Zo geeft ze de schrijfcursus Schrijf glans aan je barst in de bibliotheek van Lichtenvoorde, werkt ze – naast haar werk als postbezorger – als correspondent voor Achterhoek Nieuws, schrijft ze blogs, treedt ze op met een dichterscollectief waar ze Lichtenvoorde vertegenwoordigt in een verder Groenlo’s gezelschap en is ze lid van het team Kunst en Creatief bij de Stadskamer Doetinchem. En ze schreef en publiceerde verschillende boeken, boeken met naast haar teksten ook haar schilderingen. In 2017 begon ze haar eigen bedrijf: Rabarbara.
Haar voorlaatste boek was Verzinhoofd, met onverzonnen sprookjes in de derde persoon over een meisje, dat meisje is inmiddels groter en schrijft nu in de eerste persoon. “Verzinhoofd moest ik eerst schrijven voordat ik aan Het staat op mijn voorhoofd geschreven kon beginnen.”

‘Ik plan de leegte’

Schrijven is voor Barbara altijd meer geweest dan alleen schrijven, het is verweven met haar leven, schrijven en leven horen voor haar bij elkaar en bestuiven elkaar, schrijven is ook therapie. “Ik schrijf over mezelf en voor mezelf en natuurlijk voor anderen. Ik hoop dat ze zich er ook in herkennen. Zeker in Het staat op mijn voorhoofd geschreven, ik hoop dat ik mensen ermee kan helpen.”
Het schrijven van het boek was een proces van een jaar of drie, daarbij heeft ze veel steun gehad van een aantal mensen in haar omgeving, met name van Anke Sitter. “In september 2021 raakte Anke erbij betrokken. Ze heeft me kennis laten maken met Dragon Dreaming, een projectmethodiek die ik kon toepassen op het maken van een planning voor het uitgeven van het boek.”
Terugkijkend op de tijd die tot het boek leidde ziet Barbara en combinatie van planning en discipline met gewoon dingen laten gebeuren. “Ik had een periodeplanning, met schema’s aan de muur. Eigenlijk heb ik verschillende dingen ook onbewust gepland. Ik wilde ook niet alles dichttimmeren, mede omdat ik niet te veel dingen op één dag kan doen. Soms is het wachten op de leegtes, ik plan de leegte.”

Ook een aanklacht

Het schrijven deed ze meestal in haar eigen huis. “Meestal op de bank. Maar af en toe ook wel op andere plekken: Lokalen, de bibliotheek, de Stadskamer. Het was een geleidelijk proces, ik kan niet echt een hallelujamoment aanwijzen van: nou heb ik het.”
Het staat op mijn voorhoofd geschreven bevat naast Barbara’s levenservaringen ook verschillende interviews met mensen die werkzaam, of misschien beter gezegd leefzaam zijn op het gebied van schrijftherapie. “Ik hoop dat de lezers er wat aan hebben. En dat mensen die worstelen er mede door dit boek niet twintig jaar over hoeven te doen om tot het punt te komen waar ik nu ben. Ik wil psychisch kwetsbare mensen troosten.” Het boek is ook een aanklacht tegen de reguliere psychiatrie zoals die wordt toegepast in de ggz. “Er is een kanteling nodig in dat systeem. Zoals in de Herstelacademie gebeurt.”
Het boek is bedoeld voor iedereen, maar Barbara heeft zeker bepaalde mensen op het oog die ze vooral hoopt te bereiken. “Hulpverleners, mensen in het sociaal domein, mbo- en hbo-docenten en -studenten. Ik hoop dat steeds meer mensen gaan inzien dat schrijven therapie kan zijn en dat het ook in de ggz onder begeleiding gebruikt gaat worden.”

En nu?

“Er komt zeker een volgend boek, maar wat? Eerst is er het zwarte gat en dan zie ik wel. Ik blijf in elk geval vooral met mijn hart en niet met mijn hoofd schrijven. Dat werd door mijn studie Nederlands eigenlijk doodgeslagen. Ik denk moeilijk, maar ik schrijf simpel. Ik kan ook geen boeken verzinnen, ik heb weleens een roman geprobeerd, maar dat is niet mijn ding.”

Ik blijf in elk geval vooral met mijn hart en niet met mijn hoofd schrijven

Gelukkig met alle ontmoetingen

Voorlopig is er Het staat op mijn voorhoofd geschreven. De presentatie werd door Barbara gevierd samen met enkele tientallen genodigden, waaronder de mensen die op verschillende manieren hebben bijgedragen aan de totstandkoming van het boek. De eerste exemplaren reikte ze uit aan haar partner en aan Anke Sitter. Deze laatste prees in haar speech de manier waarop Barbara met het schrijven van het boek de ideeën die ze met elkaar bespraken in praktijk heeft gebracht.
Barbara geeft zich in het boek bloot – dat blijkt ook al uit de titel – en dat deed ze ook in haar speech, waarin ze met name de mensen om haar heen bedankte. “Het staat op mijn voorhoofd geschreven is gedragen door alle mensen die mij liefhebben en die graag willen dat de wereld mooier, liefdevoller en vriendelijker wordt. Daarmee is het een monument voor het creëren van geluk geworden. Ga het lezen! Ik verklap niet alles wat erin staat. Ik prijs mij gelukkig dat ik al deze mensen ontmoet heb en dat de meesten er vandaag zijn op deze bijzondere dag. De dag van mijn boekpresentatie.”

Verkooppunten

Het staat op mijn voorhoofd geschreven is te koop op verschillende plekken in Lichtenvoorde: het Stenenmuseumwinkeltje, Meneer Kees, Het Blok en CouCou. Het boek kan ook online besteld worden via stenenmuseumwinkeltje.nl.

Lees ook: Barbara Pavinati presenteert ‘Een stadse in de Achterhoek’

Lees ook: Barbara verwerkt haar levensverhaal in een sprookjesboek

Lees ook: Mark Ebbers: “Humor is relativeren met een goede ondertoon. Niet alleen hakken om het hakken”