Mark Ebbers: “Humor is relativeren met een goede ondertoon. Niet alleen hakken om het hakken.”

Mark Ebbers
In Groenlo is hij vooral bekend vanwege zijn optreden tijdens de buuts met carnaval waarbij hij mensen regelmatig op de hak neemt. Eerder beoefende Mark Ebbers cabaret en trad hij onder andere op bij een Open Podium in Doetinchem. Daar deed hij ook een keer mee aan een plaatselijk songfestival. Sinds acht jaar werkt hij als freelance tekstschrijver, daarvoor had hij voornamelijk logistieke functies. Op een blauwe maandag studeerde hij sociale geografie in Utrecht. Later deed hij de opleidingen Logistiek Management en HBO Journalistiek. Marks hele leven staat in het teken van het maken van creatieve uitingen voor zichzelf en anderen. Hij heeft vele muzieklessen gevolgd, schrijft liedteksten en componeert arrangementen. Een rode draad in alles wat hij op het podium en soms ook in zijn teksten doet, is humor. Mark: ”Hoe ver kan je gaan met humor? Aan de ene kant vind ik dat alles kan en mag, aan de andere kant wil ik niemand kwetsen. Of die persoon moet het verdiend hebben. Humor is relativeren met een goede ondertoon. Niet alleen hakken om het hakken. Humor is spelen met de verwachting of iets heel erg uitvergroten. Veel situaties zijn altijd wel grappig als je er met een bepaalde bril naar kijkt. En die bril zet ik makkelijk op. Humor werkt ook ontspannend en kan voor opluchting zorgen, je kan alles een keer laten gaan en neemt de zaken niet al te serieus.”

“Ik ben begonnen met het schrijven van buuts in het midden van de jaren negentig. Het begon met tekstbijdragen aan de buuts voor anderen. Daar werd ik een keer voor gevraagd, ik denk omdat ze vonden dat ik leuke teksten schreef. Het was gelijk een succes, mijn verhalen sloegen aan. In 2001 wilde degene voor wie ik een buut had geschreven niet meer optreden. Toen opperde ik dat ik het misschien zelf kon doen. Er waren eerst wat twijfels bij de organisatie: ‘Kan zo’n lange slungel dat wel?’. Ik mocht het toch doen en voerde een programmacoördinator van een radioprogramma op. Ik kreeg de lachers op mijn hand. Daarvoor had ik wel voor kleinere groepen opgetreden. Denk daarbij aan de BOF en de TOF in Groenlo.

Ik schrijf buuts om mensen te laten lachen. Ik houd niet van een standaardbuut met een mopje hier en een mopje daar, maar wil er graag een lijn in zien. Het hele jaar hoor ik dingen waarvan ik denk ‘hé, dat is wel leuk om te gebruiken’. Die noteer ik in een boekje. Als de tijd van carnaval daar is en ik eenmaal aan het schrijven sla, ontstaat er van alles. Ook veel in gesprekken en brainstormsessies met anderen. Dan verzin ik het meest.”

Reactie van het publiek blijft onvoorspelbaar

“Je weet van tevoren nooit of mensen gaan lachen. Door ervaring weet ik wel een beetje wat werkt, maar soms lachen mensen heel erg om een flauwe grap en nauwelijks om een grap die ik zelf goed doordacht vind. Het is enigszins te peilen, maar het de reactie van het publiek blijft onvoorspelbaar. In buuts noem ik ook mensen bij naam en toenaam, maar ik vertel nooit echt persoonlijke of pijnlijke dingen die verder niemand weet. Ik gebruik in mijn teksten altijd zaken waar iedereen van op de hoogte is, de publieke geheimen. Alleen ik noem ze nu een keer hardop in de microfoon. Daarbij gebruik ik soms ook zelfspot. Dan noem ik mijzelf een onhandige klungel of iemand met een goddelijke geest en goddelijk lichaam. Iedereen snapt wel dat dat ironisch bedoeld is.

Ik voer ook regelmatig fictieve personages op die een combinatie zijn van bestaande mensen, of bepaalde types mensen. Het is ook mooi om systemen op de hak te nemen of machtsstructuren binnen organisaties aan de kaak te stellen. Georganiseerde religie is ook een dankbaar onderwerp.

Niet overal grapjes over maken

Humor kan ironisch zijn, bijvoorbeeld als je een oersaai feest ‘heel gezellig’ noemt. Humor maakt het leven soms makkelijker. Hiervoor citeer ik graag een regel van de Indigo Girls: ”The best thing you’ ve ever done for me, is to help me take my life less seriously”. Eigenlijk is er te weinig humor in de wereld. In sommige gevallen wordt het ook wel als gevaarlijk gezien. Denk maar aan autoritaire regimes waar het af en toe verboden is.

Je kan niet overal grapjes over maken. Over de dood, depressie of zelfmoord bijvoorbeeld is lastig, maar in een bepaalde context en als je de juiste snaar raakt, kan het bijvoorbeeld weer wel. Humor gaat eigenlijk over de barsten in het leven en relativeert deze barsten. Over sommige barsten kan je geen grappen maken als je de goede toon niet gebruikt, zoals uiterlijk en erg persoonlijke dingen. Soms maak ik met humor barsten erger. Bijvoorbeeld bij systemen of mensen die het verdienen. Denk daarbij aan Poetin. Ik weet niet zeker of hij daar wakker van ligt.”

Humor gaat eigenlijk over de barsten in het leven en relativeert deze barsten

Herkenbare zaken op een niet voorspelbare manier

“Ik heb altijd al een bepaalde manier van kijken gehad, maar ben die eigenlijk pas gaan gebruiken toen ik uit Utrecht weer in Groenlo kwam wonen. Dat was rond mijn vijfentwintigste. Ik ging toen voor carnavalskrantjes schrijven en ben ook voor anderen gaan schrijven. Ik vind het eigenlijk leuker om te schrijven dan om op te treden. Het voor groepen staan is mij altijd natuurlijk af gegaan, daar denk ik niet over na. Ik heb zelfs een keer meegedaan met klassiek ballet. Ik houd ervan om dingen uit te proberen.

Bij mijn buutoptredens houd ik altijd een vinger aan de pols van de actualiteit. Ik ben niet echt een moppentapper, al kan ik wel smakelijk om sommige moppen lachen. Soms klinkt een grap in het dialect of Duits grappiger en van dat gegeven maak ik dankbaar gebruik. Wat ik ook schrijf, of het nu een gedicht, verhaal, buut of liedtekst is, ik schrijf over herkenbare zaken op een niet voorspelbare manier. Ik vind dat je zijpaden moet ingaan en grenzen moet overschrijden. Wel moet alles geloofwaardig blijven, zodat mensen denken: ‘Ja, dit kan mij ook overkomen’.”

Foto: IdeeMedia

Deel dit artikel:

Ontdek meer artikelen

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Nieuwsbrief ontvangen?
Verschijnt één keer per maand met weetjes, nieuws en achtergrondinformatie.

Stuur mij een bericht:

Contactformulier

Wil je...

Als je vragen hebt, van wat voor een aard dan ook, voel mij gerust duchtig aan de tand.

Ben je nieuwsgierig naar mij geworden en/of wil je met mij in zee gaan: laat het weten. Jij bent altijd welkom in mijn netwerk. Als je wil kennismaken: in de ochtend drink ik graag koffie met je. In de middag thee. In de avond port.

Als je geïnterviewd wil worden over de barst in je leven, je bedrijf of de samenleving en jouw oplossing om hem te helen, laat van je horen!

Als je wil dat ik je zelfgeschreven boek bespreek, mag je mij een recensie-exemplaar toesturen.

Als je wil dat ik je een brief schrijf, doe ik dat. Voor 37,50 euro ontvang je post van mij met een heuse Rabarbara-postzegel in je brievenbus. Natuurlijk mag je mij ook een brief sturen. Ik ben dol op post! Mail mij in beide gevallen om adresgegevens uit te wisselen.